Anh em hỏi tôi là tỷ lệ kèo Arsenal hôm nay có thơm không? Thật sự, sau bao lần theo kèo trên kèo dưới, tôi mới vỡ lẽ một điều: chẳng có gì là thơm cả, toàn mùi tiền cháy thôi. Tôi phải tự mình nhảy vào phân tích mới thấy được cái mớ bòng bong này. Ban đầu, tôi cứ tin mấy ông “chuyên gia” trên mạng, họ phán sao tôi theo vậy. Rồi thì sao? Rồi thì lỗ sấp mặt. Cái đợt thua sạch tiền sinh hoạt vì trận Arsenal gặp Man City năm ngoái ấy, làm tôi cay cú lắm, từ đó tôi quyết định phải tự thân vận động.
Bắt đầu: Tự Mình ‘Cày’ Dữ Liệu
Thế là tôi quyết định, không nghe ai nữa. Tôi tự mình cày data. Tôi bắt đầu mò mẫm tất cả các trận gần đây của Arsenal. Cái gì cũng lấy, không sót một cái gì:
- Thành tích sân nhà, sân khách trong 15 trận gần nhất.
- Danh sách chấn thương và thẻ phạt của đội hình ra sân dự kiến.
- Phong độ của cả hai đội trong 5 trận gần nhất, kể cả những trận giao hữu vớ vẩn.
- Thậm chí cả cái thống kê về lịch sử đối đầu giữa hai huấn luyện viên.
Mấy cái này tưởng vớ vẩn nhưng nó là cái cơ sở để mình tính toán, anh em ạ. Tôi bỏ cả tuần chỉ để nhập liệu vào Excel. Ban đầu nhìn cái bảng tính dài ngoằng, đủ cột đủ dòng, đủ công thức mà muốn bỏ cuộc luôn. Nhưng nhớ lại cảnh phải vay mượn tiền để trang trải tháng đó, tôi lại nghiến răng tiếp tục gõ phím. Dữ liệu thô phải thật chuẩn, đó là nguyên tắc đầu tiên mà tôi tự đặt ra.
Quá trình: Xây Dựng ‘Công Thức Cây Nhà Lá Vườn’
Sau khi có data, tôi mới bắt đầu tính xác suất thực tế. Tôi áp dụng mấy cái công thức thống kê đơn giản thôi, chứ chẳng cần dùng đến thuật toán AI gì cho mệt. Quan trọng là mình phải trung thực với con số mình thu được. Tôi lấy tỷ lệ thắng/hòa/thua của Arsenal dựa trên phong độ 10 trận gần nhất, rồi điều chỉnh theo tình hình nhân sự hôm nay. Ví dụ, hôm nào thấy đội hình thiếu vắng tiền vệ chủ chốt, tôi phải điều chỉnh giảm 10% xác suất thắng. Đó là cái kinh nghiệm xương máu thôi.
Tôi ghi chép cẩn thận từng bước một, xem việc điều chỉnh theo nhân sự có làm thay đổi tỷ lệ ra kèo thực tế của mình hay không. Cái mô hình của tôi nó cứ dần dần hoàn thiện qua từng trận đấu, qua từng lần tôi bị ‘ăn hành’ và buộc phải chỉnh sửa. Tôi tìm hiểu thêm về cách các công ty lớn họ đánh giá rủi ro, nhưng cuối cùng tôi lại quay về với phương pháp thủ công của mình vì nó dễ kiểm soát và tôi hiểu rõ từng biến số.
.jpg)
So Sánh: Cái Bẫy của Nhà Cái và Bài Học Đắt Giá
Cái bước quan trọng nhất là đem kết quả của mình đi so với tỷ lệ kèo của nhà cái. Tôi tự tính ra, ví dụ, xác suất Arsenal thắng trận này là 65%. Tương đương với tỷ lệ kèo phải là khoảng 1.54. Nhưng nhà cái nó lại đẩy lên tới 1.85. Nó thơm bất thường. Đừng mừng vội, anh em ạ! Nhà cái nó tính toán kinh khủng hơn mình nhiều. Khi thấy sự chênh lệch lớn thế này, tôi bắt đầu đặt câu hỏi: Liệu mình tính sai? Hay nhà cái đang muốn dụ mình vào bẫy để cân bằng lại lượng tiền đã đổ vào kèo thắng?
Nói đến đây, tôi chợt nhớ lại cái thời tôi còn làm bên mảng IT. Ngày đấy, tôi cày ngày cày đêm làm dự án cho một công ty game lớn. Dự án đang ngon lành, sắp release thì bỗng dưng sếp gọi lên bảo: “Thôi em, dự án này tạm dừng, team giải tán”. Tôi sốc nặng. Cả tháng trời tôi mất ăn mất ngủ vì cái thông báo đó. Tôi cứ nghĩ, công sức mình đổ ra, tại sao lại dễ dàng bị gạt đi như thế? Tôi cầm cái đơn thôi việc về nhà, vừa đi vừa tự hỏi, rốt cuộc thì mình đang làm gì.
Vợ tôi mới sinh em bé, tiền sữa tiền tã cứ thế đội nón ra đi. Tôi buộc phải tìm kiếm một con đường khác. Tôi bắt đầu quay lại với sở thích cũ là phân tích số liệu, mà trước đây tôi chỉ coi nó là trò tiêu khiển thôi. Tôi lao vào học hỏi, đọc cả đống sách thống kê mà trước giờ tôi chỉ nhìn qua. Từ cái sự cố bị “đá” khỏi dự án đó, tôi mới nhận ra giá trị thực của việc tự mình kiểm soát thông tin, không dựa dẫm vào lời của ai cả. Cái việc phân tích kèo này cũng thế, chỉ khi tự mình làm, mình mới tin được.
Kết Luận: Quyết Định và Ghi Chép Lại
Quay lại trận đấu hôm nay của Arsenal. Sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng, tôi thấy cái tỷ lệ 1.85 kia là có lý do, nó không chỉ là dụ kèo, mà là sự phản ánh của lượng tiền đổ vào. Nhưng vì xác suất mình tính ra thấp hơn, tôi đã làm ngược lại đám đông, chọn kèo dưới với một số tiền nhỏ, coi như là một phép thử cho phương pháp mới của mình. Tôi ghi chép cẩn thận: tỷ lệ tự tính, tỷ lệ nhà cái, biến động trước trận và kết quả cuối cùng. Tôi đánh dấu riêng những trận nào mà tỷ lệ của tôi và nhà cái chênh lệch nhau quá nhiều để theo dõi dài hạn.
Thắng hay thua, thì cái quan trọng nhất là cái quá trình mình tự tay làm, tự tay kiểm chứng. Đừng để cho bất cứ ai, bất cứ chuyên gia nào, hay bất cứ nhà cái nào dắt mũi mình. Cái mà tôi muốn chia sẻ ở đây không phải là cái kết quả thắng tiền, mà là cái kinh nghiệm: phải tự mình phân tích, đừng tin vào bất kỳ lời phán nào. Cái cảm giác mình tự tìm ra chân lý, dù là trong mớ bòng bong tỷ lệ kèo này, nó mới thực sự “ổn” anh em ạ. Hôm nay dù Arsenal có làm tôi vui hay buồn, tôi vẫn có cái dữ liệu để điều chỉnh tiếp tục cho lần sau.